آموزش‌نامۀ ویرایش محتوا در محیط Word

بررسی اولیه فایل Wod

در آغاز کار، باید از کامل بودن فایل مورد نظر اطمینان حاصل کرد. افتادگی عموماً در فایل‌هایی رخ می‌دهد که ازZar به word تبدیل شده باشند. برای یافتن افتادگی یا نقص فایل یک بار پیکرۀ کلی فایل اولیه، به‌ویژه بخش پایانی، را با نسخۀ PDF کتاب چک کنید. اگر فایل PDF موجود نبود، مطمئن شوید از نظر منطقی پیکرۀ کتاب کامل باشد؛ یعنی بخش‌هایی نظیر مقدمه، پیشگفتار، پیوست‌ها، تصاویر، منابع،… را داشته باشد.

در بخش home، گزینه‌ای به شکل زیر هست و هنگامی که این گزینه را فعال می‌کنید، همۀ فاصله‌ها، Enterها،… را نمایش می‌دهد. بنابراین، این گزینه همیشه باید فعال باشد.

تب طاقچه

این تب افزونه‌ای است در word جهت تسریع و راحتی ویرایش کتاب‌ها که به صورت پیش‎فرض بر روی نر‌م‌افزار Word ویندوز در ریموت نصب شده است و در بالای نوار برنامه به صورت شکل ۲ زیر دیده می‌شود. این افزونه را می‌توانید از طاقچه درخواست و بر روی نرم‌افزارword خود نصب کنید.

افزونه‌های Word را از سطر زیر دریافت کنید.

اگر در فضای کاری طاقچه ویرایش می‌کنید این افزونه به صورت خودکار در word شما نصب شده است. گاهی به علت خطا در افزونه، برنامۀ Word این افزونه را از نوار ابزار حذف می‌کند که می‌توانید آن را دوباره بازگردانید: ابتدا بر روی قسمت خالی نوار بالای word راست کلیک کنید و Customize the Ribbon را انتخاب کنید. در پنجرۀ باز شده مطمئن شوید که منوی Developer تیک خورده است و در نوار ابزار word وجود دارد، در غیر این صورت آن، را انتخاب کنید و در نهایت Ok را بزنید و از پنجره خارج شوید.

سپس از نوار ورد، وارد منوی Developer شوید و Ins-COM Add را انتخاب کنید تا پنجرۀ افزونه‌های نصب شده باز شود. در پنجرۀ Ins-COM Add افزونۀ Taaghche.Hasin.wordAddin باید حتماً تیک داشته باشد تا بتوانید این افزونه را ببینید. اگر حذف افزونه هر دفعه بعد از باز و بسته‌شدنword تکرار ‎شد لطفاً به پشتیبانی طاقچه اطلاع دهید تا اصلاح شود.

تنظیمات اولیه

«تنظیمات اولیه» باید بر روی همۀ فایل‌ها اجرا می‌شود و از ابزارهای ضروری طاقچه به‌شمار می‌آید.

با کلیک روی گزینۀ «تنظیمات اولیه»، یک سری تغییرات در کل فایل، اعم از پاورقی‌ها و هدرها و فوترها و… اعمال می‌شود که عبارت‌اند از

• یک‌ستون شدن متن؛
•  حذف لینک‌ها؛
• حذف کاراکترهای کشیده (افزایش‌دهنده‌ها)؛
• حذف Enterهای اضافه؛
• حذف Enter+Shiftها؛
• حذف همۀ (d^)های موجود در متن؛
• تنظیم همۀ پارگراف‌های متن؛ اصلاح بلدنماها؛
• بولت‌ها و اتوماتیک نامبرینگ‌ها؛ یعنی کاراکترهای «*،…» را به «.» یا «O» تبدیل می‌کند؛
• تمام بخش‌بندی‌ها (Section Break) به سطر جدید (Enter) تبدیل می‌شود؛ به عبارت بهتر، عمل تبدیل [Section Break ^b] ها به[ [13^ Enterهاست.
• اصلاح آخر سطر برای جلوگیری از به هم چسبیدن سطرهاست.
• تبدیل اینتر به پاراگراف همۀ اینترهای اشتباه (13^) را به (p^)ت بدیل می‌کند.
• اصلاح نمایش حالت چاپی؛
• تبدیل شماره‌گذاری خودکار به متن:numbering های متن تبدیل به متن قابل ویرایش می‌شود.
• تغییر استایل سرفصل‌ها به مقادیر پیش‎فرض، در مورد سرفصل‌ها دیگر نیازی به تنظیم قسمت modify به شکل دستی نیست و تنظیمات اولیه همۀ موارد را بر روی هدینگ‌ها اعمال می‌کند.
• اصلاح شبه‌فاصله‌ها؛
• اصلاح کجی کلمات (حالت ایتالیک)؛
• اصلاح خط زیرین کلمات؛
• اصلاح تنظیمات سرفصل‌ها به طوری که هر استایلی که اسم Heading داشته باشد و در ذات خود عمل سرفصل word نداشته باشد به حرف تبدیل می‌شود تا بتواند خرابی سرفصل را تشخیص داده و آن را با سرفصل‌های موجود در word جایگذاری کنید.

حذف قسمت‌های اضافه

الف) همۀ صفحات قبل از متن اصلی اعم از فهرست، فیپا،… را حذف کنید.

ب) همۀ صفحات بعد از متن اصلی اعم از نمایه، اعلام،… را حذف کنید.

تنظیمات صفحۀ اول

صفحۀ نخست کتاب باید به‌صورت Bold و وسط‌چین باشد. قبل از نام کتاب حتما یک Enter بزنید.

علامت Enter باید همواره در انتهای متن باشد. بدین ترتیب، بررسی جهت علامت پارگراف در سربرگ Home در قسمت Paragraph ضروری است.

اصلاح سرفصل‌ها (Headings)

سرفصل‌هایی که درکتاب هست، در فرایند آماده‌سازی به صورت Heading تعیین می‌شود. در اصلاح سرفصل‌ها نکات زیر را باید در نظر داشته باشید:

۱. برخی از کتاب‌ها و داستان‌های بلند و رمان‌ها و مجموعه داستان و مواردی از این دست به‌جز بخش‌بندی اصلی، زیربخش دیگری ندارند. فصل‌های این کتاب‌ها به صورت (Heading۱) یا (H۱) مشخص می‌شود.

۲. در رمان‌های بزرگ و کتاب‌های پژوهشی، کتاب به چند بخش و زیربخش تقسیم می‎‌شود. فصل یا بخش‌های اصلی H۱ و زیربخش‌ها H۲ نام‌گذاری می‌شود.

۳. گاهی درکتاب‌های پژوهشی، لایه‌های پایین‌تری نیز هست؛ اگر کتاب پرحجم و پرصفحه است، می‌توان لایۀ H۳ را (که آخرین سطح Heading است) در نظرگرفت.

۴. در صورتی که خود ناشر فایل‌ها را هدینگ داده و لایه‌هایی پایین‌تر از ۳H دارد، با توجه به حجم کتاب و در صورت درست‎‌بودن هدینگ‌ها، نیازی به حذف آن‌ها نیست.

۵. در برخی از فایل‌های word، در بخش استایل‌ها، که هدینگ‌ها را مشخص می‌کنیم، گاهی ۱H و… وجود ندارد. در این مواقع، گزینۀ Apply style را انتخاب می‌کنیم میانبر (Shift+Ctrl+S) و عبارت ۱Heading و… را تایپ می‌کنیم و در نهایت، Apply می‌کنیم.

۶. در بعضی ازکتاب‌ها، فایل اولیه شامل سرفصل‌هایی ‌است که هدینگ دارد، اما شمارۀ آن‌ها اشتباه وارد شده یا به قسمت‌هایی از متن هدینگ داده شده که باید حذف شود؛ در این شرایط، روی شمارۀ هدینگ‌ اشتباه کلیک راست و گزینۀ select را انتخاب می‌کنیم. با این روش، هر یک از هدینگ‌های اشتباه را به هدینگ صحیح مورد نظر مبدل می‌کنیم.

۷. گاهی اوقات سازندۀ فایل نام هدینگ را عوض کرده است. اگر نشانگر موس را روی گزینه‌ای که حدس می‌زنید هدینگ ۱ باشد نگه دارید، معمولاً نام انگلیسی آن را نشان می‌دهد.

۸. گاهی اوقات در حین تبدیل فایل‌ها از Zar و InDesign به word هدینگ‌ها منتقل نمی‎‌شود؛ در این صورت، باید مطابق با فایل pdf یا InDesign هدها را به صورت دستی اضافه کنید و به آن‌ها هدینگ بدهید. هنگام انتقال هدینگ‌ها به موارد زیر توجه داشته باشید:

• هدینگ‌ها Bold و وسط‌چین باشند.
• هدینگ‌ها را با فهرست مطالب فایل pdf مطابقت دهید.
• بعد و قبل از هر هدینگ یک page break (با کلید میانبر ctrl+enter) بگذارید.
• بخش‌ها، فصل‌ها، مقدمه، پیشگفتار، سخن ناشر، منابع، ضمائم، پیوست‌ها و تصاویر آخر فایل ۱H و زیرفصل‌ها و پی‌نوشت‌ها ۲H و… هستند.

در پایان تنظیم سرفصل‌ها، «اصلاح سرفصل‌ها» را که از ابزارهای ضروری است، اعمال کنید.

اصلاح پاورقی‌ها

در فایل نهایی پاورقی‌ها باید لینک باشد. برای تشخیص لینک ‎بودن یا نبودن پاورقی می‌توانید گزینۀ پاراگراف (+8ctrl+shift) را فعال کنید. وقتی این گزینه را فعال می‌کنید، دور عدد پاورقی در متن و دور عدد متن توضیحی در پایین صفحه، کادری نقطه‌چین‌مانند مشاهده می‌کنید. وقتی پاورقی لینک نیست، با ستاره و عدد در متن مشخص شده ‌است. در این وضعیت، باید آن را لینک و تبدیل به پاورقی کنید. برای بازگرداندن عدد خودکار پاورقی، نوشتۀ پاورقی را انتخاب و سپس از بخش Reference گزینۀ Insert footnote (یا کلید میانبر ctrl+alt+f) را می‌زنیم. عدد خودکار دوباره به پاورقی افزوده می‌شود. اکنون باید عدد دستی را، که قبلاً وارد شده بود، پاک کنید.

نمونۀ اول: اسم دوست او جیمز[1] بود.

نمونۀ دوم: ادوین گنتزلر در مقدمه‌ای بر نسخۀ ویرایش‌شدۀ کتاب خود نظریه‌های ترجمه در عصر حاضر[2] (۲۰۰۱) چنین نوشت.

۱. علاوه بر پاورقی، روش دیگر ارجاع‌دادن آوردن پی‌نوشت است؛ یعنی در متن عدد آمده ولی به‌ جایی لینک نیست. به عبارت دیگر، در پایان فصل‌های کتاب، بخشی به نام «یادداشت» یا «پی‌نوشت»،… هست که توضیح مربوط به آن اعداد به ترتیب آمده ‌است. در این حالت، اگر بخش توضیحات در پایان هر فصل است، آن را ۲H کنید و اگر در پایان کتاب به صورت یکپارچه آمده است، ۱H.

۲. کاراکترهای اضافه: Enterها و علامت‌های اضافه مانند «-» و… میان پاورقی‌ها باید به صورت دستی حذف شود.

۳. متن معکوس انگلیسی: در فایل‌هایی که از Zar به word تبدیل می‌شود، گاهی برخی از پاورقی‌های انگلیسی و، در مواردی عبارت‌های انگلیسی در متن، معکوس می‌شود. مثلاً واژۀ book به صورت koob نمایش داده می‎‌شود. برای اصلاح این مشکل، عبارت را انتخاب و «معکوس‌کردن انگلیسی» یا (Ctrl+R) را در سربرگ طاقچه بزنید. دقت بفرمایید که در اصلاح پاورقی‌ها عدد پاورقی را انتخاب نکنید و فقط خود عبارت را انتخاب کنید و دکمه را بزنید. برای سهولت کار می‌توانید از قسمت view گزینۀ draft را انتخاب کنید. سپس با کلیک بر روی یکی از پاورقی‌ها کل آن‌ها را ببینید و عمل معکوس‌کردن را با Ctrl+R روی آن‌ها اجرا کنید.

۴. در پاورقی‌ها نباید عکس باشد. در صورتی که پاورقی عکس دارد آن را به متن انتقال دهید.

۵. به‌هم‌چسبیدگی حروف: گاهی هنگامی که فایل Zar به word تبدیل می‌شود، برخی از واژگان به هم می‌چسبند. ابزار «هایلایت»، در سربرگ طاقچه، واژه‌های بلند را مشخص می‌کند تا آسان‌تر بتوان آن‌ها را بررسی کرد. عدد بهینه تشخیص ۶ یا ۷ کاراکتر در کنار هم است. بعد از باز شدن پنجره روی شروع کلیک کنید و پس از پایان کار، روی پاکسازی کلیک کنید تا متن از حالت هایلایت خارج شود.

نمایش همۀ پاورقی‌ها در یک صفحه

برای اصلاح ایرادات موجود در متن پاورقی‌ها (مانند حذف enterهای اضافه و اصلاح متون انگلیسی) بسیار بهتر است که بتوانیم متن پاورقی‌ها را به صورت پشت سر هم و جدا از متن کتاب مشاهده و ویرایش کنیم. به این منظور از سربرگ view گزینۀ Draft را انتخاب کنید، سپس از سربرگ Reference روی گزینۀ Show Notes کلیک کنید. در نهایت، برای خروج از این حالت از سربرگ view گزینۀ one page را انتخاب کنید.

اصلاح جدول‌ها

در صورتی که متن حاوی جدول است، نکات زیر را رعایت کنید:

۱. اگر لازم است که جدول شکل خود را حفظ کند، آن را تبدیل به عکس کنید. این کار را به دو روش می‌توانید انجام دهید:

الف) از افزونۀ word طاقچه روی نمایش جداول کلیک کنید، در سمت سمت راست صفحه همۀ جداول موجود در متن نمایش داده می‎‌شود. با انتخاب هر جدول و کلیک بر روی گزینۀ «تبدیل جدول به عکس» تمام جدول‌ها به عکس تبدیل می‌شوند.

ب) از جدول عکس بگیرید (توضیح آن در پیوست آمده است).

۲. در صورتی‌که لازم است جدول به متن تبدیل شود، آن جدول را از سربرگ Layout با استفاده از گزینۀ convert to text به متن تبدیل کنید.

۳. در صورتی که در جدول پاورقی داشتیم از متن پاورقی (در فایل pdf) عکس می‌گیریم و به زیر جدول منتقل می‌کنیم.

فشرده‌سازی تصاویر

«از فشرده‌سازی و تبدیل‌‎سازی تصاویر در کتاب‌هایی که عکس دارند استفاده می‌شود». با این روش، همۀ عکس‌های فایل به صورت یک‌جا فشرده می‌شود.

تبدیل‌سازی تصاویر

همۀ عکس‌هایی را که فرمت png دارند به فرمت jpeg تبدیل کنید. برای این کار از سربرگ طاقچه ابزار «تبدیل‌سازی تصویر» را انتخاب کنید. با کمک این ابزار، همۀ دستورالعمل‌های مخصوص تصاویر در فایل مثل اضافه‌کردن اینتر قبل و بعد متن، تبدیل فرمت فایل،… به‌‎راحتی انجام می‌شود.

از کجا فرمت عکس را تشخیص دهیم؟

با انتخاب تصویر و کلیک راست روی آن گزینۀ save as picture را انتخاب می‌کنیم. پنجره‌ای باز می‌شود که در قسمت پایین آن save as type قرار دارد و فرمت عکس را نشان می‌دهد.

اصلاح نمایش‌نامه

در نمایشنامه‌ها، نام شخصیت‌ها Bold نوشته می‎‌شود و سپس دو نقطه (:) قبل از دیالوگ آن‌ها قرار می‌گیرد. برای این کار، اسم گوینده و علامت دو نقطه جلوی آن را انتخاب و بر روی ابزار «بولدکردن کلمۀ انتخاب‌شده» کلیک کنید. با این روش، همۀ کلمات مشابه در متن Bold می‌شود.

اصلاح شعر

• شعرهای کلاسیک وسط‌چین و شعرهای نو راست‌چین باشد.
• اگر در وسط متن علامت «*» بود آن‌ها را وسط‌چین کنید.
• در صورتی که شعر داخل جدول بود باید به صورت زیر عمل کنید:

الف) ابتدا جدول را انتخاب کنید و از سربرگ Layout گزینۀ convert to text را بزنید. سپس گزینۀ مورد نظر را انتخاب کنید و ok را بزنید.

ب) اگر نام شاعر ذکر شده بود نام شاعر را Bold و چپ‌چین می‌کنیم

سینه مالامال درد است ای دریغا مرهمی

دل ز تنهایی به جان آمد خدا را همدمی

حافظ

• در جایی که گویندۀ عبارت یا شاعری در یک خط جداگانه ذکر شده است، باید به صورت Bold و چپ‌چین (مانند حافظ در مثال بالا) آورده شود.

یافتن سیمبل‌ها

در هنگام کار با ابزارهای ویراستیار امکان دارد بعضی از کاراکترهای سیمبل حذف شوند یا شکل‌شان تغییر کند. حتی در تبدیل به فایل epub نیز این کاراکترها تبدیل نمی‌شود. بنابراین، بهتر است قبل از تبدیل فایل یا استفاده از ویراستیار، از سربرگ طاقچه ابزار «یافتن سیمبل‌ها» را انتخاب و آن‌ها را جایگزین کنید. نحوۀ کار با این ابزار به صورت زیر است (شکل ۹). در پنجرۀ بازشده، با کلیک بر روی «بعدی»، سیمبل بعدی را از محل جاری در word انتخاب و قرمز رنگ می‌شود؛ با انتخاب گزینۀ «جایگزین حرف انتخابی» می‌توانید آن را جایگزین کاراکتر نوشته‌شده در «تکست باکس ($)»کنید؛ سپس به صورت خودکار به کاراکتر سیمبل بعدی بروید. برای سهولت کار می‌توانید از گزینۀ «جایگزین همۀ موارد مشابه» استفاده کنید؛ در این صورت، همۀ سیمبل‌های مشابه و سیمبل جاری جایگزین کاراکتر نوشته‌شده ($) می‌شود. ابزار «یافتن سیمبل‌ها» در عبارات دعایی که با سیمبل مشخص شده‌اند کاربرد فراوانی دارد که در بخش «عبارات دعایی» آمده است.

انتخاب یونیکد

در بعضی موارد، باید کاراکتری از فونتی نامشخص را در کل متن جای‌گذاری کنیم، ولی ابزار «Find and Replace» در ،word که با زدن Ctrl+H باز می‎‌شود، نمی‌تواند کاراکتر مورد نظر را درست تشخیص دهد. در این صورت، از ابزار«انتخاب یونیکد» در سربرگ طاقچه ‌استفاده می‌کنیم. بنابراین، حرف مورد نظر را انتخاب و کد یونیکد معادل آن حرف را «Find and Replace» در ابزار word درج می‌کند؛ به شکل زیر توجه کنید که کد معادل این سیمبل است:

اصلاح عبارات دعایی در متون مذهبی

در برخی فونت‌های خاص، برای عبارت‌های احترام اسلامی نمادهای ویژه‌ای طراحی شده است که در فونت‌های دیگر رؤیت نمی‌شود و به عدد یا اشکال دیگر تبدیل می‌شود. در این کتاب‌ها، باید اعداد را متناسب با عبارت احترامی جایگزین کنیم.

گاهی اوقات ممکن است عبارت «علیه‌السلام» به عدد ۸ تبدیل شود. بنابراین، باید ۸هایی که عدد واقعی نیستند را جایگزین علیه‌السلام کنیم. مثلاً «پیامبراکرم ۹» باید به پیامبر اسلام (ص) تبدیل شود و به جای «۹» مدل «(ص)» قرارگیرد.

در بعضی از فایل‌ها به جای عدد از علامت‌های خاصی مانند ^ و * و x و… استفاده شده است که آن‌ها را نیز می‌توان اصلاح کرد. برای این کار، از سربرگ طاقچه گزینۀ یافتن سیمبل‌ها را انتخاب کنید تا علامت مورد نظر پیدا شود. سپس عبارت مناسب را جایگزین کنید.

تبدیل «ۃ» به «ه»

«این ابزار نیز از ابزارهای ضروری به‌شمار می‌رود، پس آن را در همۀ کتاب‌ها اعمال کنید». «ه» آخر واژه را به صورت «ی» کوچک بالای حرف «ه» می‌نویسند؛ متأسفانه، بیشتر قلم‌های فارسی «ۃ» را به صورت «ه» نشان می‌دهد. این امر باعث می‌‎شود که «ه» به جای «ۃ» تایپ شود و شناسایی آن در فایل word امکان‌پذیر نباشد و در نهایت، این اشتباه به فایل epub هم منتقل شود. البته نباید فراموش کرد که در برخی از ترکیب‌های عربی از همان «ۃ» استفاده می‌شود مثل قبهالخضرا.

برای تبدیل «ۃ» به «ه» از سربرگ طاقچه گزینۀ تبدیل «ۃ» به «ه» را کلیک کنید. با این دستور پنجرۀ Find and Replace باز می‎‌شود که همۀ انواع «ۃ» را شناسایی می‌کند (دو نوع ه دو نقطه داریم ۃ ۃ) و در صورت انتخاب گزینۀ replace آن را جایگزین «ه» می‌کند.

بعد از نمایش پیغام بالا، در صورتی که روی گزینۀ Yes کلیک کنید، بزرگ‌ترین پاراگراف فایل را نمایش می‌دهد. این قسمت در مواقعی که با مشکل convert نشدن در کالیبره مواجه می‌شویم به ما کمک می‌کند. بدین ترتیب، می‌توانیم پاراگراف‌ها را کوچک‌تر کنیم.

جمع‌بندی آماده‌سازی Word

• مرحلۀ pre-process
• بررسی اولیه؛
• حذفیات؛
• صفحۀ اول؛
• تنظیمات اولیه؛
• اصلاح headingها؛
• اصلاح symbolها؛
• خوانش کل متن شامل:
• لینک کردن پاورقی؛
• نمایش‌نامه؛
• شعر؛
• جدول؛
• عکس؛
• عبارات دعایی؛
• بررسی کامل متن پاورقی‌ها؛
• تبدیل اعداد انگلیسی به فارسی؛
• تبدیل [ۃه]؛
• فشرده‌سازی تصاویر؛
• پاراگراف طولانی؛
• مرحلۀ post-process

تنظیمات

بخش تنظیمات شامل دو قسمت میانبرها و تنظیمات اولیه است:

میانبرها

در این پنجره می‌توانید کلیدهای میانبر سربرگ طاقچه را ببینید و کلید میانبر دلخواهتان را وارد کنید.

تنظیمات اولیه

در این قسمت، همۀ تنظیمات موارد اصلاحی نمایش داده می‌‎شود که به صورت پیش‌فرض تمام موارد در کتاب‌ها اجرا می‌شود، در صورتی که در موارد خاص تمایل به اجرای موارد خاصی از تنظیمات اولیه را داشته باشیم با انتخاب آن موارد، تأیید را انتخاب می‌کنیم و تنظیمات اولیه را اجرا می‌کنیم.

فهرست کارها

فهرست کارها که در قسمت کنترل افزونه طاقچه اضافه شده است به منظورکنترل انجام کارهای ضروری طاقچه است که بعد از انجام این موارد مانند تنظیمات اولیه، تبدیل اعداد انگلیسی به فارسی و …، درکنار هر مورد علامت «تیک» درج می‌شود که به معنای انجام شدن آن مرحله از کار است. مواردی که در فهرست کار مشاهده می‌کنید به صورت سیستمی است و برای همۀ کتاب‌ها مشهود هستند، اما مواردی هستند که کاربر بودن آن‌ها را در فهرست ضروری می‌داند و می‌تواند در قسمت افزودن به فهرست کارها اضافه کند و بعد از اتمام کار، با کلیک در سمت راست آن و اضافه شدن علامت «تیک» آن کار را انجام شده تلقی کند.

ابزار Snipping Tool

با استفاده از ابزار، Snipping Tool می‌توان از عکس‎‌‎ها یا جداول فایل‌‎های pdf یا InDesign یک shot screen گرفت و داخل فایل word کپی کرد. ابزار Snipping Tool را در کادر جست‌وجوی منوی Start پیدا کنید. بعد از بازشدن پنجره، روی گزینۀ New کلیک کنید و از تصویر مورد نظر عکس بگیرید. سپس آن را Copy و به فایل word اضافه کنید.

پیوست ۱

Indesin

در صورتی که فایل به صورت InDesign باشد، باید کل متن را انتخاب و داخل یک فایل word کپی کرد (انتخاب کل متن Ctrl+A). یک راه دیگر تبدیل indd به word اکسپورت کردن آن است. در منوی فایل گزینه export را انتخاب کرده و حالت ذخیره‌‎سازی را به صورت rtf قرار دهید.

گاهی اوقات ممکن است کل متن فایل InDesign به صورت یکباره به word منتقل نشود. بنابراین، باید هر کادر را جداگانه انتخاب و در فایل word کپی کرد.

در بعضی از فایل‌های InDesign، ممکن است پاورقی‌ها به همراه متن به word منتقل نشود. در این صورت، پاورقی‌ها را باید جداگانه به word منتقل کرد.

در صورتی که تصاویر و نمودارها و جداول از فایل InDesign به word منتقل نشد، باید با ابزار Snipping Tool از آن‌ها عکس گرفت و سپس آن‌ها را به فایل word منتقل کرد.

فایل‌های Word چندقسمتی

در صورتی که فایل word چندگانه باشد، باید فایل جدیدی ایجاد کرد؛ سپس متن همۀ فایل‎‌ها را داخل فایل جدید کپی کرد.

تبدیل به فایل Docx

در نخستین مرحله، فرمت فایل اولیه را به DOCX (word document) تغییر داده و سپس فایل جدید را نام‌گذاری می‌کنیم. نام کتاب باید به همان صورتی که در فایل کتاب مشخص شده و به زبان فارسی باشد. سپس، آن را داخل فولدر Editing قرار می‌دهیم و تغییرات را روی آن اجرا می‌کنیم.

فرمت ایدئال فایل word برای ادامۀ روند تبدیل فایل پسوند Docx است. با این همه، فایل‌های اولیه ممکن است در فرمت‌های دیگری باشند:

پیوست ۲

استفاده از ویراستیار

در تب Virastyar امکانات گوناگونی هست، اما فقط کافی است دو دستور «نویسه‌ها» و «نشانه‌گذاری» از قسمت «پیش‌پردازش» را به ترتیب اجرا کنید.

در ادامه، تغییراتی را که این دو دستور بر متن اعمال می‌کند ذکر می‌کنیم:

الف) نویسه‌ها

• اصلاح همۀ حروف براساس مصوبات موسسۀ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اصلاح انواع حرف «ک» و «ی» عربی؛
• تبدیل ارقام عربی به معادل فارسی؛
• اصلاح کاراکترهای اشتباه نیم‌فاصله؛
• اصلاح اعراب غیراستاندارد؛
• حذف و جابه‌جایی نیم‌فاصله‌ها (مثلاً وقتی چند نیم‌فاصله پشت سر هم درج شود یا پس از حروف غیرچسبان مانند ۱، د، ر،… نیم‌فاصله آمده باشد، نیم‌فاصله‌های اضافی حذف می‌شود)؛

ب) نشانه‌گذاری

• فاصله‌گذاری؛
• نقطه؛
• ویرگول؛
• نقطه ویرگول؛
• علامت سؤال؛
• علامت تعجب؛
• نقل قول؛
• پرانتز؛
• انواع گیومه؛

همزمان با اجرای ویراستیار و استفاده از «نویسه‌ها»، ممکن است به علت کاراکترهای عربی متغیر در جداولی که حداقل دو ردیف ادغام‌شده دارند به خطا برخورد کنید و نرم‌افزار word بسته شود. برای رفع این خطا، پیش از استفاده از ویراستیار جداول را اصلاح یا حذف کنید. نمونه‌ای از نوشتۀ خطا در شکل زیر (شکل ۲۴) آمده است.

پیوست ۳

دستورالعمل‌های بخش ویرایش طاقچه

الف) اجرای دستور پیش‌پردازش «دستور خط»

این دستور تغییرات زیر را در متن اعمال می‌کند:

• اصلاح فاصله‌گذاری پیشوندها (مانند می‌شود، نمی‌گفت)؛
• اصلاح فاصله‌گذاری پسوندها (مانند کتاب‌ها، کتاب‌ها، رفته‌ام، خواسته‌اش، گفته‌ات، گفته‌شان، رفته‌اند، رفته‌اید، بزرگ‌تر، بزرگ‌ترین، کلمه‌ی)؛
• اصلاح تنوین؛
• اصلاح همزه؛

ب) اعمال دستورهای قسمت «پردازش»

این بخش شامل دو دستور است که به تشخیص و گزینش شما نیاز دارد و به صورت خودکار نیست، زیرا اصلاحات این بخش دقیق‌تر و پیچیده‌تر از پیش‌پردازش است؛ مثل غلط املایی و پیشنهاد پیوسته‌نویسی.

ج) دستور «ویراستیار»

این دستور برای همۀ واژه‌ها و ترکیب‌هایی که ممکن است نادرست یا نامناسب باشد یک یا چند جایگزین پیشنهاد می‌دهد، اما این شما هستید که بنا بر ساختار متن، باید درستی یا نادرستی پیشنهادها را تشخیص دهید. برای مشخص‌تر شدن موضوع به مثال زیر توجه کنید:

_ او با خدا صحبت می‌کرد (نگارش درست).

_ او مردی باخدا بود (نگارش نادرست).

در دو جملۀ بالا، میان «با» و «خدا» فاصله هست. برنامۀ ویراستیار برای عبارت «با خدا» واژۀ «باخدا» را پیشنهاد می‌دهد. عبارت «با خدا» ترکیبی است از «حرف‌اضافه + فاصله + اسم»، اما عبارت «باخدا» ترکیبی است از «پیشوند + اسم». «باخدا» واژه‌ای مستقل است به معنی «مؤمن» و «خداترس»؛ بنابراین، در جملۀ اول پیشنهاد «باخدا» درست نیست و باید آن را نادیده گرفت، اما در جملۀ دوم پیشنهاد «باخدا» درست است و باید آن را این‌گونه تغییر داد: «او مردی باخدا بود».

د) دستور «نشانه‌گذاری»

نکاتی که در بخش پیشین گفته شد دربارۀ این دستور هم صادق است؛ یعنی هنگام پردازش نشانه‌هایی مانند نقطه، ویرگول، علامت سؤال، گیومه،… الزاماً همۀ موارد پیشنهادی مناسب نیستند و شما باید، بنا بر ساختار متن، درستی یا نادرستی‌شان را تشخیص دهید.

پیوست ۴

• تب Kutools

۱- برای حذف کردن textboxها (در صورتی که در کتاب هیچ تصویری نداشته باشیم) از طریق تب kutools از گروه Remove می‌‎توان گزینۀ Remove picture را انتخاب کرد.

۲- در صورتی که در کتاب آدرس سایت هایپر لینک داشتیم، باید آن را از حالت لینک خارج کرد.

http://www.google.com

۳- روی آدرس سایت راست کلیک کنید و گزینۀ را انتخاب کنید. یک راه دیگر برداشتن لینک آدرس سایت آن است که با این تب کل متن را انتخاب کرده و گزینۀ Remove hyperlink را انتخاب کنید.

۴- اگر شعر داخل جدول داشتیم، با این تب می‎‌توان شعرها را از جدول خارج کرد. ابتدا کل جدول‎‌ها را انتخاب کنید، سپس از تب Kutools گروه convert را انتخاب کرده و بعد روی گزینۀ more کلیک کنید و Table to text را مانند تصویر زیر انتخاب کنید.

• X²کردن همۀ پاورقی‌ها به صورت یکجا

همۀ اعداد پاورقی باید X² باشد. در صورتی که بعد از اصلاح سرفصل‌‎ها پاورقی‌‎ها X² نشد، یا داخل متن پاورقی X² نبود، از این طریق، می‎‌توان همۀ اعداد پاورقی را X² کرد.

در پنجرۀ Replace در کادر بالا ^f را می‌نویسیم. در کادر پایین، فقط یک کلیک می‎‌کنیم. سپس روی Format در پایین صفحه کلیک می‌‎کنیم. سپس گزینۀ Font را انتخاب می‎کنیم. در پنجرۀ باز شده تیک همۀ گزینه‌‎های کادر Effect را برمی‎داریم و فقط گزینۀ Superscript را فعال می‎‌کنیم.

• ^d

– در بعضی از کتاب‌ها، بعد از تنظیمات اولیه، ایندکس‌هایی هست که حذف نمی‎‌شود (ر.ک. به شکل شماره ۲۸). برای حل این مشکل باید در پنجرۀ Replace (ctrl+h) در کادر بالا ^d را وارد کرد و در کادر پایین فقط یک کلیک کرد و سپس Replace All را بزنید.

• بزرگ‌کردن عدد پاورقی‌ها برای لینک‌کردن

در بعضی از کتاب‎ها عددهای پاورقی لینک نیست و به صورت X² بالای کلمه نمایش داده می‎‌شود. برای دسترسی راحت‌تر به پاورقی‌ها آن‎ها را بزرگ کنید. برای بزرگ‎کردن عددهای X² در متن ورد، در پنجرۀ Replace در کادر اول کلیک می‎کنیم. گزینۀ format را انتخاب و سپس روی Font و superscript کلیک می‎کنیم و Ok می‎کنیم.

در کادر دوم کلیک می‌‎کنیم و بعد از انتخاب format–font در پنجرۀ دوم سایز و رنگ متن را تغییر می‌‎دهیم و ok را می‌‎زنیم.

• عبارات دعایی

در بعضی از کتاب‌ها عبارت دعایی ثبت شده است.

ـ بعضی از عبارت‌های دعایی به صورت عدد هستند: امام رضا ۸ (۸ و ۶و ۳ و۹ )

ـ برخی به صورت سیمبل هستند: امام رضا × (/ ×‍ ٪ و…)

_ برخی داخل علامت سوال هستند: امام رضا؟ع؟ (؟ص؟ و ؟س؟ و ؟عهم؟ و ؟عهما؟ و ؟ع؟)

ـ برخی هم به صورت توان ۲ یا X²…. امام رضا ^(ع)

همۀ عبارات دعایی باید داخل پرانتز باشند.

مانند: (ع) (س) (ص) (ره)

---

[1]. James

[2]. این کتاب با عنوان، Contemporary Translation Theories اصلی به فارسی ترجمه شده و به چاپ رسیده است. نقل قول ویراستاران کتاب در این‌جا از مقدمۀ چاپ دوم کتاب گنتزلر در سال ۲۰۰۱ است (مترجم).